دندان یکی از عضوهای بسیار مهم بدن انسان به حساب می آید و هنگامی که این عضو دچار پوسیدگی و یا شکستگی می شود باید پس از تراش پوسیدگی برای پر کردن حفره ایجاد شده و یا ترمیم دندان شکسته از موادی استفاده کرد که علاوه بر سازگاری با محیط دندان، خواص مشابهی با بدن انسان نیز داشته باشد. در سالهای بسیار دور نزدیک به 2 هزار سال پیش، شخصی برای پر کردن حفره دندان از ماده برنز استفاده کرد. اما این آلیاژ با مرور زمان اکسید شده و به رنگ سبز در آمد. نزدیک به 150 سال پیش شخصی، ماده ای به نام آمالگام که ترکیبی از فلز جیوه می باشد را کشف و تکنولوژی جدیدی را به مارکت دندانپزشکی معرفی کرد. امروزه این ماده بیشترین مصرف را در بین پزشکان سراسر دنیا دارد و در دهان بسیاری از مردم اثراتش به وضوح مشخص است.


تاریخچه آمالگام

رعایت نکردن بهداشت فردی مانند مسواک نزدن و یا نخ دندان نکشیدن می تواند مهمترین عامل برای پوسیدگی دندانهای شما باشد. در واقع پس مانده باقی مانده غذا در دهان شما باعث می شود تا با ایجاد حالتی اسیدی بافت سخت استخوان و مینای دندان شما تبدیل به حالتی پنیری شده و قدرت جویدن غذا را کاهش می دهد. از این رو پزشک معالج مجبور به شکافتن دندان شما برای رفع پوسیدگی شده و جای آن بافت از دست رفته را با موادی پر کند که به اصطلاح عامیانه به آن پر کردن دندان گفته می شود. این ماده برای اولین بار در سال 1812 توسط یک شیمیدان انگلیسی کشف و تقریبا 20 سال بعد به عنوان ماده ای کاربردی برای ترمیم دندان به جهانیان معرفی شد. قبل از آن برای پر کردن دندان از موادی مانند تراشه های سنگ، صمغ درخت، چوب پنبه، سرب، طلا و غیره استفاده می شد . در اوایل قرن 16 ام پزشکان فرایندی را کشف کردند که طی آن سولفید مس را با یک اسید قوی مخلوط و سپس به آن جیوه اضافه می کردند، آن را می جوشاندند و در نهایت به داخل حفره دندان می ریختند . این ماده مورد استقبال عموم قرار گرفت اما به دلیل سخت بودن فرایند تولید نارضایتی هایی نیز به همراه داشت. اولین بار در کشور فرانسه بود که به صورت رسمی ” آمالگام ” مورد استفاده قرار گرفت. اما بعده ها طلا، نقره و پلاتین قلع ترجیح داده شد. در اواسط قرن 18 ام آمالگام به کشور آمریکا معرفی شد و تا 50 سال پر مصرف ترین ماده دندانپزشکی برای پر کردن حفره های دندانی به حساب می آمد. اما پس از مدتی محققان استفاده از آمالگام را برای بدن مضر تشخیص دادند و حتی دو برادری که این مواد را به ایالات متحده معرفی کرده بودند نیز از آمریکا به بیرون رانده شدند. بعده ها محققان زیادی ترکیبات مختلفی را برای ساخت آمالگام امتحان کردند تا در اواسط قرن 19 ام به یک فرمول مناسب و مرغوب دست پیدا کردند که علاوه بر استحکام بالا حساسیتی نیز ایجاد نمی کرد.


آیا استحکام آمالگام بیشتر از کامپوزیت است؟

آمالگام نوعی فلز انعطاف پذیر است که این امکان را به پزشک می دهد که تا قبل از سفت شدن آنرا در محیط مورد نظر قرار دهد و به شکل دندان طبیعی فرم دهی کند. استحکام این ماده از کامپوزیت بیشتر بوده و ظول عمر آن را چیزی نزدیک به 12 سال تخمین زده اند در صورتی که طول عمر کامپوزیت ها نصف این زمان پیش بینی شده است.


آیا آمالگام ماده ای سمی است؟

بدون تردید جیوه به دلیل بخارات سمی یک ماده خطرناک به حساب می آید و استفاده از آن می تواند مضراتی برای بدن به همراه داشته باشد. اما جیوه به کار برده شده در آمالگام چون از حالت عادی خود خارج شده است به صورت یک ترکیب فلزی در می آید و خواص ابتدایی خود را از دست می دهد. از این رو استفاده از آمالگام سالهای طولانی است که به عنوان معتبر ترین ماده پر کننده دهان مورد استفاده قرار می گیرد.


مزایا و معایب آمالگام

آمالگام به دلیل وجود ترکیباتی از جیوه دارای استحکام بسیار بالایی می باشد و به دلیل انعظاف پذیری بالا به خوبی به دیواره دندان و حفره ها نفوذ کرده و آنرا پر می کند. همین امر باعث شده تا پس از استفاده از آمالگام باکتری به داخل دندان نفوذ نکند و عمر بالاتری داشته باشد. عمر مفید آمالگام را چیزی نزدیک به 10 سال تخمین زده اند. از معایب استفاده از آمالگام می توان به رنگ آن اشاره کرد که ممکن است در لبخند ها دید خوبی به همراه نداشته باشد. از این رو درصد قابل توجهی از مردم به دنبال پر کردن دندان خود با کامپوزیت هستند. همچنین آمالگام به دلیل وجود فلز در آن سرما و گرما را به راحتی منتقل می کند و همین امر باعث می شود تا بیماران در هنگام تناول غذا و نوشیدنی درد نا خوشایندی را تجربه کنند. اما با مرور زمان این درد کاهش پیدا می کند. از دیگر معایب استفاده از آمالگام تراشیده شدن بیش از حد دندان برای قرار گیری این مواد در داخل حفره می باشد.


در فروشگاه اینترنتی کافه دنتیست معتبرترین فروشگاه خرید مواد دندانپزشکی ایران برای مشاهده محصولات و خرید آمالگام با بهترین قیمت و کیفیت کلیک کنید.


چه کسانی باید نگران آمالگام دندانی باشند

زنان باردار و یا اشخاصی که قصد باردار شدن دارند

پر کردن دندان با آمالگام برای زنانی که باردار هستند این امکان را می دهد تا مقداری جیوه در بند ناف زن حامله ذخیره شه شده و احتمال بروز مشکلاتی را رقم بزند. اما با تحقیقات انجام گرفته تا به امروز هیچ بروز مشکلی گزارش نشده است اما احتیاط در این مورد منطقی تر است. همچنین مادرانی که به نوزاد خود شیر می دهند مقدار بسیار کمی جیوه در شیر آنها وجود دارد. تحقیقات اندکی در این باره به عمل آمده است و مطالعاتی در مورد میزان مخرب احتمال وجود مشکلات برای نوزاد پس از پر کردن دندان با آمالگام انجام شده است و نتایج منفی گزارش نشده است. اما این احتمال وجود دارد که میزان جیوه موجود در شیر مادران افزایش پیدا کند.


کودکان زیر شش سال

تحقیقاتی که در مورد کودکان زیر شش سال در مورد پر کردن دندان با آمالگام انجام شده است موردی برای بروز مشکل گزارش نشده است اما ممکن است برخی کودکان به بخار جیوه حساسیت داشته باشند.


افرادی که حساسیت به جیوه دارند

برخی از افراد ممکن است بدنشان به جیوه واکنش نشان دهد برای این افراد توصیه می شود تا از آمالگام برای پر کردن دندان خود استفاده نکنند. زیرا که ممکن است علائمی مانند زخمهای دهانی و یا واکنش های آلرژیک به همراه داشته باشد.


افرادی که اختلالات عصبی و یا کلیوی دارند

تحقیقات نشان داده است که در برخی از بافتهای بدن از جمله مغز و کلیه مقدار کمی جیوه وجود دارد. افرادی که دچار بیماری کلیوی و یا اختلالات عصبی هستند ممکن است پس از استفاده از آمالگام برای پر کردن دندان خود مشکلاتی از قبیل بروز آلرژی، خستگی، رعشه، اختلالات بینایی و … برای آنها به وجود بیاید که برای این اشخاص نیز توصیه می شود تا از مواد ترمیمی جایگزین استفاده شود.